Over tijd en dat soort zaken
Tijd gaat snel. En het is een grappig iets. Want, gek genoeg, gaat het soms ook langzaam. Momenten kunnen worden uitgesmeerd en lijken dagen te duren, je kunt je zomaar verliezen in wat je doet en dan blijkt er een dag voorbij. Ik kan me levendig herinneren dat ik, toen ik net kinderen had en een vaste baan, me nogal druk maakte over hoeveel tijd ik waarmee kwijt zou zijn. Met name de ochtend was een prima moment ter analyse: twee minuten tanden poetsen. Tien om te douchen. Kleren aan en haar, ongeveer vijftien. Al met al moest ik toch in een half uurtje klaar kunnen zijn.
Dat ging nooit goed.
Elke dag gooide stress roet in het eten en fietste ik uiteindelijk met een verhitte kop naar mijn werk om daar de rest van de dag momenten zen-erig te zitten ademen op de toilet om maar in elk geval een schijn van kalmte te bereiken.
Mijn moeder zei in die tijd wel eens tegen me: ‘Jij doet alles zo alsof je HAAST hebt, maar daar gaat het echt niet sneller van hoor..’ Waar, natuurlijk. Gejaagd rondlopen en roepen ‘Even snel de was erin, dan even snel boodschappen doen!’ maken niet dat het wassen en boodschappen doen sneller gaat maar wel veel ongezelliger.
Mindfulness was toen nog geen hype maar anders had ik het zeker niet gedaan want daar zou ik nooit tijd voor hebben gehad.
Ik was ook heel goed in het berekenen van hoeveel ik nog zou kunnen slapen. ‘Als ik nú naar bed ga, ehm.. even kijken. Tanden poetsen, gezicht schoon, moet ik eigenlijk ook nog even mediteren.. Als ik nú naar bed ga kan ik nog 7,5 uur slapen. Shit. Dat is te weinig. Ik ben moe. Okay. Dus géén meditatie dan, even snél gezicht.. dan kan ik nog bijna 8 uur slapen..’ Tegen de tijd dat ik naar bed ging was ik alweer zo opgefokt door al dat rekenen dat ik helemaal niet kón slapen en dan ging ik maar weer lezen in bed.
Uiteindelijk wel handig, want zo kwam het dat ik onder andere las over focus. Over dat ‘waar je je aandacht op richt groeit’. En dat heel veel denken over tijd je nou niet echt in een zalige staat van ontspanning brengt..
Ik las in het boek ‘Happy pocket full of money’ van Cameron Gikandi (nee, dat gaat eigenlijk niet echt over hoe je geld moet verdienen maar veel meer over innerlijke vrijheid, verderop in dit e-zine meer) dat je tijd moet zien als een groot voetbalveld. En dat in feite elk puntje op dat veld tegelijk plaatsvind, net als op een echt voetbalveld. Maar je maakt mee waar je staat. Klinkt dat een beetje logisch? En dat je zelf kunt kiezen waar je gaat staan en dat kiezen doe je de hele dag door, onbewust door wat je ‘uitzend’, maar dat je dat ook bewust kunt doen. Bewust. Hmmmm. Ik zag mogelijkheden.
Ik realiseerde me dat ik vooral bijzonder bezig was de hele dag met roepen hoe druk ik het had. Dat wanneer iemand vroeg: ‘Hoe gaat het?’ ik direct zei: ‘Druk!’. Met zo’n gezicht erbij. Ik realiseerde me ook dat ik heel veel aandacht gaf aan het bevestigen van mijn eigen drukte: ik maakte lijstjes, plannetjes, tikte af in mijn gedachten en was op dat voetbalveld aan het rondrennen als een kip zonder kop. En door er zo veel mee bezig te zijn maakte ik de drukte groter en groter en gaf ik het een stevig verankerde plek in mijn leven, door mijn warme overweldigende aandacht groeide en bloeide het lichtelijk hysterische mormel. DRUK!
En dan is ‘druk’ ineens zo’n hond die aan de lijn sleurt, jou meeslepend tegen wil en dank en met bijzonder weinig controle en, laten we eerlijk zijn, gratie.
Wanneer je eenmaal voor elkaar hebt gekregen dat drukte een ‘ding’ is in je leven, is het lastig stoppen.. maar zeker niet onmogelijk. Sterker nog, als je eenmaal begint met loslaten van het idee heel druk te zijn kun je eindelijk weer een beetje ontspannen. Dat heeft als magisch gevolg dat je minder tijd nodig hebt dingen te doen (hè! tijd over?!), dat je de dingen die je doet met meer plezier doet (eigenlijk best leuk, zo lekker boodschapjes doen met de kinderen..) en dat je over het algemeen ook daadwerkelijk minder druk vóelt. Dat je, zeg maar, een beetje ‘in jezelf kunt zakken’. Ineens ben je hier en nu. Ademend. Levend. Glimlachend. Een hele verbetering.
Dat is makkelijk gezegd maar hoe doe je dat dan?
Absolute numero uno: taalgebruik
Het aller-aller-aller belangrijkste is taalgebruik. We realiseren het ons vaak niet zo, maar woorden zijn dingen. Zodra je ergens over begint te praten maak je het meer echt, meer waar en meer in de wereld. Nooit gemerkt? Besluit eerst, voor eens en voor altijd, dat je NOOIT meer zegt dat je het druk hebt. Als mensen aan je vragen ‘Hoe gaat het?’ mag het word ‘druk’ in geen geval vallen. Uitdaging! Bedenk van te voren maar wat je gaat zeggen want je zult zien, je loopt nietsvermoedend over straat en wordt door iemand verrast en het eerste woord dat uit je mond schiet als die hond die uiteindelijk losbreekt is.. druk. Het is leuk woorden te bedenken die in elke situatie passen: ‘ongelofelijk’ is er zo een. Want het kan dan ongelofelijk slecht zijn of ongelofelijk goed of ook ongelofelijk druk. Maar op de één of andere manier is het leuk om te zeggen. Dat op zichzelf is al winst, want ‘druk’ is een behoorlijk rotwoord om te zeggen (voel maar even het verschil.. doe je ogen dicht en stel het je voor. Dan weet je het meteen!). Je kunt ook zeggen: ‘Goed!’. Omdat er vaak altijd wel iets goed gaat, is het niet met jou dan wel ergens met iemand anders dus dan lieg je niet en het is beter dan ‘druk’. Ook het woord ‘goed’ is fijn om uit te spreken, vind ik. Vooral als je er een heel blij gezicht bij doet, met je wenkbrauwen omhoog. Als het eigenlijk niet zo lekker ging voel ik me er alweer een stuk beter door. Verzin iets wat bij je past en waar jij je goed bij voelt, dat is het belangrijkste.
Verder is het natuurlijk zaak de woorden ‘even’ in combinatie met ‘snel’ uit je vocabulair te schrappen, tenminste in de context van dingen (moeten) doen. Want die woorden geven je een gejaagd gevoel en ze betekenen eigenlijk dat je al in je hoofd met iets anders bezig bent, nadat je even snel dit nare klusje hebt afgehandeld. Beter om ‘even lekker’ of ‘even op je gemakje’ iets te doen. De stap naar gewoon ‘lekker’ en gewoon ‘op je gemakje’ is dan ook meteen stukken kleiner en dat is helemaal fijn: lekker op je gemakje iets doen. Heerlijk. En het werkt echt: wanneer je iets lekker op je gemakje doet kost het evenveel tijd als wanneer je het even snel doet maar het is stukken leuker.
Snel gevolgd door nummer twee: aandacht
Zoals gezegd, dat wat aandacht krijgt, groeit. En in je hoofd heel druk zijn komt vooral door in je hoofd heel druk zijn. Hoe meer aandacht je geeft aan hoe druk je het hebt hoe drukker het wordt, zo niet in het echt dan toch zeker voor je gevoel. Dat is natuurlijk hetzelfde: veel echter dan wat je voelt gaat het niet worden. Het is het meest eenvoudige ook intern jezelf wat regels op te leggen. Zo besloot ik om elke gedachte die ik had over druk zijn te ‘counteren’ met een andere. Het was even oefenen maar op een gegeven moment begon ik er lol in te krijgen en dan kom je in een flow.
Wat voorbeelden:
‘Straks kom ik te laat!’ counter je met ‘Dan maak ik mijn excuus, leg even kort uit hoe dat zo kwam en ben gewoon mijn vriendelijke zelf. Alsof die mensen mij zo vreselijk belangrijk vinden dat hun wereld dan vergaat als ik te laat ben.. not’. En wat ook helpt: even denken aan hoe jij zelf reageert wanneer iemand te laat is en zich daar vriendelijk en oprecht voor verontschuldigd.
‘Onee, nou heb ik de was niet opgehangen!’ counter je met ‘Ja, inderdaad, ik heb de was niet opgehangen en dat geeft niks. Morgen weer een dag’.
‘Ik heb me niet goed genoeg kunnen voorbereiden op die presentatie!’ counter je met ‘Gelukkig heb ik veel ervaring en weet ik inhoudelijk heel goed waar het over gaat. Bovendien is het sowieso veel beter met vragen te beginnen want het gaat uiteindelijk om wat zij zelf willen. Waarschijnlijk beter zo zelfs!’.
Al dit soort counter-gedachten geven een enorme ontspanning vergeleken met de oorspronkelijke en na een tijdje oefenen schiet je direct door en hoef je die opjagende en lichtelijk beschuldigende stem niet eens meer te horen. ‘Schei toch uit’ zeg je dan, ‘ik bepaal zelf wel hoe ik me voel’.
Uiteindelijk kom je natuurlijk uit op één en dezelfde counter-gedachte, toepasbaar op alles: wat is het ergst wat zou kunnen gebeuren dan?
Je begrijpt het al. Het ergste is dat iemand je iets minder aardig vind, de was gaat stinken of de presentatie wat minder gaat. Grote kans echter dat juist door jouw ontspanning die presentatie helemaal raak is, de was verrassend genoeg nog helemaal fris was en die afspraak juist sympathie voelt want jij bent heel menselijk en herkenbaar daarin. (Er zijn natuurlijk situaties te bedenken dat het écht van levensbelang is dat je op tijd bent/iets af hebt/je op je allerbest bent hè!)
Een andere interne regel die ik me oplegde was: elke keer dat ik me opgejaagd en onrustig voel ga ik even zitten. Zo. Als een opstandig kind met mijn armen over elkaar zat ik dan te weigeren mezelf gek te maken. In het begin was dat niet heel effectief omdat ik dan toch spanning voelde maar na een tijdje werkte het en kon ik, daar zittend, ontspannen. Na nog wat langer merkte ik dat als ik dat deed ik vanzelf aan leuke dingen ging denken (ook een kwestie van oefenen) en dat ik alweer heel snel vergat dat ik haast had. Vervolgens ging ik dan gewoon de dingen doen die moesten gebeuren, maar dan zonder stress.
Een van de beste en jammer voor een heleboel maar alleen als je kinderen hebt of te leen hebt mogelijk: je kind volgen en GEEN ENKELE KEER zeggen dat hij/zij op moet schieten. Hou dat een dag vol en tijd is ineens een zich uitspreidende massa waarin je kunt zwemmen. Irrelevant. Overal.
En nummer drie in dit rijtje: plannen
Er is niks mis met het maken van lijstjes. Lijstjes maken in je hoofd daarentegen, deze de hele dag door afchecken en bijwerken en updaten en bijhouden is nooit gezond. Als je een lijstjes-mens bent dan is daar niets op tegen maar zodra je tijd moet gaan inplannen om plannen te maken… dat is een zekere weg naar aan-je-vingernagels-aan-een-steile-wand-hangen.
Het is echt van onschatbare waarde wanneer je jezelf aanleert een moment te nemen om te bedenken wat fijn zou zijn als je het zou hebben gedaan die dag (of de volgende), er een beetje over over mijmert, in de trant van ‘zou het niet leuk zijn als’ en het daarna loslaat. Dat je een vaag tot redelijk scherp idee hebt van wat wel prettig zou zijn. Zodat je niet teveel emotioneel gaat hechten aan de dingen op jouw (mentale, digitale of analoge) lijstje. Want als je jezelf er eenmaal mee hebt VERBONDEN en het MOET inmiddels en het BETEKENT ook iets wanneer het niet lukt (falen?! het vergaan der wereld?!) is het lastig kalm te blijven.
Het belangrijkste aan plannen is die plannen kunnen loslaten.
Nou moet ik bekennen dat ik mezelf er de laatste tijd weer regelmatig op betrap ‘druk’ te zeggen op de vraag hoe het gaat, maar dan met een beetje een blij gezicht om te laten zien dat het niet vervelden druk is. Of ik zeg: ‘Druk, maar met leuke dingen!’. Dat is dom natuurlijk, want druk is nog steeds druk en dan kun je het leuk verpakken maar wie trapt daar nu in. Tijd voor een goed doordacht antwoord. Ik ga er over nadenken.