Soms had ik het gevoel: ‘Ik ben hier al geweest. Ik heb dit al eens eerder gedacht, herkend of gedaan.’Ik heb het dan niet over fysiek dingen doen, maar over inzichten en inspiratie, en heldere momenten. Ik las wel eens terug wat ik jaren en jaren geleden had geschreven en dan zag ik, dat ik op hetzelfde punt stond. Dat ik het toen al wist. Wat was er dan gebeurd in de tussentijd? Had ik stil gestaan? Was ik het vergeten?

Ik had een sterk verlangen naar antwoord op deze vragen. Ik heb al enige tijd geleden ontdekt dat welke vraag ik ook stel, ik altijd een antwoord krijg wat precies past, en dat was ook hier weer het geval. Antwoorden komen voor mij vaak in een opeenvolging van besef, kleine aha!-momentjes die, als ik ze aan elkaar schakel, een enorme impact hebben op wie ik ben. Als een met één steentje beginnende lawine van helderheid en focus, groeiend in grootte en uiteindelijk onvermijdelijk afdenderend op de heilige huisjes van gewoonten en gedachten, om deze aan stukken te slaan.

Rond het thema vrijheid ging het zo, en ik neem dit thema omdat het al mijn hele leven met een dikke rode draad ervaringen aan elkaar weeft:

Ten eerste realiseerde ik me, dat ik misschien wel dácht dat ik al eerder op een bepaald punt had gestaan, maar eigenlijk was het een nieuw level. In plaats van bovenop een cirkel te kijken, waarbij ik elke keer weer een ervaring had van waaruit ik me moest bevrijden, kantelde mijn gezichtsveld zich, en besefte ik dat het idee van een spiraal meer recht deed. En ik zag ook, dat ik in die spiraal eigenlijk elke keer opnieuw de kans kreeg om het thema vrijheid te bekijken, er op te reflecteren en een keuze te maken die op dat moment, op dat level, bij mij paste. Groei! Da’s een heel ander gevoel dan maar-weer-meer-van-hetzelfde.

Ik werd steeds meer bedreven in het zien van die spiraal, voelde me er in thuis en dacht eigenlijk nooit meer dat ik niks opschoot. En wanneer anderen bijvoorbeeld verzuchtten dat ze elke keer dezelfde fout maakten, dacht ik: ‘Welnee! Je bent aan het groeien!’en daarvan werd ik stiekem best blij. Ik werd bedreven in het stellen van vragen. Over wat het verschil was met de vorige keer bijvoorbeeld, of over wat het had opgeleverd en wat het dan deze keer zou kunnen opleveren. Ik zag zo inmiddels allemaal van die spiralen voor me, gelabeld met thema’s. Op al die spiralen zaten mensen, op verschillende lagen. Ik bedacht me, dat het daarom natuurlijk ook klikt, met sommige mensen. Dezelfde spiraal, zelfde laag. Herkenning!

Gaandeweg snapte ik dat de gang van de ene laag naar de volgende, het steeds meer handen en voeten geven aan de inzichten die je hebt in het betreffende thema behelsde. Wat je weet, steeds maar weer meer verankeren in hoe je denkt, tot het doen vanzelf gaat.

Toen kwam er een moment waarop ik me bedacht: ‘Wie bepaalt op welke spiraal je zit? Het klinkt misschien een beetje voor de hand liggend, maar ik had me dat gewoon nooit eerder afgevraagd. ‘Het’was nou eenmaal zo. En ik realiseerde me: Ik. Ik bepaal wat ik wil leren. Of het nu bewust is of niet, uiteindelijk kies ik zelf voor elke spiraal waarop ik me bevind.

Een paar weken later diende een gedachte, zo helder dat het letterlijk leek alsof iemand hem uitsprak, zich aan en zei me ineens: ‘Ik kan kiezen voor mezelf bevrijden, maar ik kan ook kiezen voor vrij zijn.’

Ik kon het gewoon niet geloven. Ik had geen twijfel over de waarheid als een koe die ineens in mijn hoofd stond te loeien alsof het lente was. Al die jaren had ik geroepen dat ik mezelf wilde bevrijden. Dat was mijn passie, dat was mijn kracht. Al die jaren had ik gekregen waarom ik vroeg: situaties waaruit ik mezelf kon bevrijden. Moest bevrijden. Over blinde vlekken gesproken. Het gevoel van ‘me bevrijden’was leidend geweest. En ineens zag ik het, en was ik klaar: ‘Ik BEN vrij’, dacht ik. ‘Ik hoef mezelf nooit meer te bevrijden, want ik ben al vrij.’

Ik zag in mijn gedachten honderden situaties voorbijtrekken waarin ik voor mijn vrijheid had geworsteld en gehuild, had gezocht, gevonden, erom geschreeuwd en gelachen. Ik zag de ontelbare manieren waarop het zich had gepresenteerd, de vele inventieve vormen en maten, geuren en kleuren, de jassen die het had gedragen. Ik kon niet anders dan een diepe, diepe bewondering voelen voor die oneindige creativiteit.

Soms heb je wel eens het gevoel: ik ben hier al geweest. Maar niets is minder waar. Je bent nooit iets vergeten, je hebt nooit stil gestaan. Je bent bezig om op jouw eigen tempo jouw eigen weg te banen. En elk stapje onderweg is nodig, elk stapje belicht een ander aspect, een subtiele verandering in ervaring zodat ook die dimensie kan worden verinnerlijkt. En het wordt steeds duidelijker, steeds meer helder totdat alle jassen af zijn en er niets overblijft dan jij en wie jij bent.